Finansal istikrar, kriz ortamlarına ve değişen piyasa koşullarına karşı dayanıklı olmak şeklinde tanımlanabilir. Bu kavram, mevcut sistemin düzgün işlemesinin yanı sıra harcamalar ile gelir kaynakları arasında da organizasyon olmasını ifade etmektedir. Hem devletlerin ekonomileri açısından hem de bireysel açıdan oldukça önemli olan bu istikrar kriz yönetimleri açısından da büyük bir role sahiptir. Finansal duruma olan güveni artıran finansal istikrar, elde edilebilir bir şeydir. Başta bütçe yönetimi olmak üzere bazı adımlar izlenerek kolay bir şekilde bu istikrar sağlanabilir. Siz de bu istikrarı sağlayarak finansal anlamda rahatlamak isterseniz yazımızın devamındaki ipuçlarından faydalanabilirsiniz.
Finansal İstikrar Nedir?
Değişen koşullara ve krizlere karşı dayanıklı olmanın karşılığı olan finansal istikrar hem devletler hem de bireyler açısından büyük bir önem arz ediyor. Örneğin, devletler bir finansal istikrar planı yapmışsa oluşabilecek herhangi bir kriz anında kaynaklarını en doğru ve risklere uygun biçimde yöneterek gelir ve giderlerini mevcut ekonomiyi muhafaza edecek şekilde planlayabilirler. Finansal istikrarsızlık ise beraberinde kriz nedeniyle oluşan olumsuzlukların katlanarak çoğalmasını ve ekonomik yapının yönetilmesi zor bir hale gelmesine neden olur. Bireysel olarak da bu istikrara sahip olmak yatırımlar ve emeklilik dönemi açısından avantaj sağlar.
Finansal İstikrarın Önemi
Finansal istikrar, ekonominin sağlıklı gelişimi için vazgeçilmez bir gereklilik olmasına ek olarak merkez bankasının politika hedefi olan fiyat istikrarı için de yararlı olur. Finansal istikrarsızlık, finansal piyasalardaki fiyat değişkenlerinin oynaklığının artmasına ve finansal kurum veya kuruluşların iflas etmesine sebep olmasından ötürü bir ekonomi için ağır maliyetler oluşturabilmektedir. Aynı zamanda ekonomik birimler rasyonel kararlar almakta zorlandığından ve kaynak tahsisinin etkinliği azaldığından, ekonomik gelişme böyle bir zamanda gerileyebilir.
1980'lerden bu yana dünyanın dört bir yanında birçok ülke, finansal serbestleşmenin ilerlemesi sayesinde hızlı finansal sektör büyümesinin olumlu etkilerinden yararlandı. Ancak aynı zamanda, finansal istikrarsızlık veya finansal krizlerden kaynaklanan ağır ekonomik harcamalar nedeniyle ekonomik büyümede dramatik yavaşlama dönemleri de yaşadılar. Bu çerçevede, birçok ülke politikalarını uygularken bu istikrara önem vermeye başlamıştır. Ülkeler arasında finans sektörü bağlantılarının güçlendirilmesi ve karmaşık finansal araçların yaygın gelişimi de dahil olmak üzere finansal istikrarsızlığa yol açma potansiyeline sahip yeni faktörlerin ortaya çıkması nedeniyle finansal istikrara gösterilen ilgi artmaya devam etmektedir.
Finansal İstikrar Nasıl Korunur?
Finansal istikrarın ne olduğu ve önemi kadar nasıl korunacağı da önemlidir. Bazı adımlar izlenerek bu istikrarın korunması kolaylaştırılabilir. Siz de yazımızın devamında yer alan noktalara dikkat ederek kendi istikrarınızı daha kolay bir şekilde sağlayabilirsiniz.
1.Planlı harcayın
Her ay, her yıl belirli tutarlarda harcamalar yaparsınız. Bu harcamaların nereye gittiği ise çoğu zaman belirsizdir. İhtiyaç ve istekler gibi kategorilerle harcamalarınızı planlayarak daha planlı bir şekilde harcama yapabilirsiniz. Kira, fatura, mutfak, ulaşım gibi harcamaların dışında bütçenizden nerelere harcama yaptığınızı tespit edin. Bu harcamaları tablolar aracılığıyla planlayarak istikrarınızı koruma yolunda ilk adımı atın.
2. Düzenli yatırım yapın
Yatırımlar zor zamanlarda size oldukça fayda sağlayabilir. Küçük büyük demeden yapacağınız yatırımlar istikrarınızı korumanızda size yardımcı olabilir. Ayrıca bu yatırımlar sayesinde emekli olacağınız zaman veya acil durumlarınızda daha rahat davranabilirsiniz. Yaptığınız yatırımlardan er ya da geç fayda sağlarsınız.
3. Bütçe planlaması yapın
Bütçe planlaması yapmak da en az planlı harcamak kadar önemlidir. Bütçenizin nelere gittiğini, ihtiyaç dışında en çok nerelere para harcadığınızı planlamak tasarruf etmenizde size yardımcı olabilir. Yapacağınız bütçe planlaması finansal sağlığınızı iyileştirmenize, istikrarınızı korumanıza ve finansal güvencenizi artırmanıza yarayabilir.
4. Acil durum fonu oluşturun
Acil durum fonu, kendinizi beklenmedik durumlardan korumanın bir yoludur. Her zaman işinizi kaybetme, sağlık sorunları ile karşılaşma veya düzenli bir maaş olmadan bir süre idare etmek zorunda kalma ihtimaliniz vardır. Belki de büyük bir araba tamiri yapmanız veya planlamadığınız bir seyahate çıkmanız gerekir. Bir acil durum fonu, masrafların bir kısmını veya tamamını karşılar ve karşılaşacağınız zor dönemde yardımınıza koşar. Bir acil durum fonu da size bir yedek plan vererek rahatlamanızı sağlayacak ve istikrarınızı korumanızda size destek olacaktır.
5. Borçlarınızı kapatın
Borç, finansal istikrara ulaşmayı her zaman zorlaştıracaktır. Bütçenizin ne kadarını rahatça harcayabileceğinizi öğrendikten ve bir acil durum fonuna sahip olduktan sonra borçtan kurtulmaya odaklanın. Sahip olduğunuz herhangi bir kredi kartı borcunu ödeyin ve kartlarınızda oluşabilecek borçlardan kaçının. Öğrenci kredisi ya da kredi borcu gibi borçlarınızı da mutlaka ödeyin. Borçlardan olabildiğince çabuk kurtulmak için fazladan ödeme yapın. 10, 20 veya 30 yıllık bir ödeme planı yapmış olmanız, kredilerinizi daha erken ödeyemeyeceğiniz anlamına gelmez. Kredilerinizi daha erken ödemek, aslında uzun vadede paradan tasarruf etmenizi sağlar çünkü daha az faiz ödersiniz.
6. Kendinizi mutlu etmekten geri kalmayın
Para biriktirmeye, yatırım yapmaya ya da borcu ödemeye odaklandığınızda, eğlenceyi unutmak kolaydır. Ne de olsa, eğlenceli şeyler genellikle daha pahalıdır. Ancak yaşamdan keyif alacak ve mutluluğunuzdan kopacak kadar paraya odaklanmayın. Hayattan zevk almak ve mutlu olmak sağlıklı kalmanıza yardımcı olacaktır. Bu nedenle kendinizi mutlu etmekten geri kalmayın.
Her ay ne kadar harcayabileceğinize baktığınızda, sadece eğlenmek için belirli bir bütçe ayırmaya çalışın. Belki birkaç ayda bir masaj yaptırabilir veya tiyatro ya da sinemaya gidebilirsiniz. Ucuz ve ücretsiz etkinlikler için de fırsat kollayabilirsiniz. Yürüyüşe çıkmak ya da arkadaşlarınızı bir oyun gecesi için davet etmek gibi daha az maliyetli faaliyetleri de tercih edebilirsiniz.
7. Planınıza sadık kalın
Realitenin dışında bir dünyada, her ay bütçeniz dahilinde kalırsınız. Arabanızın asla tamire ihtiyacı olmaz, beklenmedik masraflar çıkmaz ve işinizi asla kaybetmezsiniz. Maalesef yaşadığımız dünya böyle bir dünya değil. Her an beklenmedik bir şeyler ortaya çıkabilir ve bazen tahmin edilenden daha fazla para harcanabilir. İşler planladığınız gibi gitmediğinde cesaretinizi kırmadan devam etmeye çalışın.
İşler iyi gitmediğinde bile, planınıza sadık kalmaya devam edin. Haftalarca, aylarca veya yıllarca düşseniz dahi buna yoldan şaşmayın. İşleri mükemmel yapma konusunda endişelenmeden elinizden gelenin en iyisini yapın ve her gün biraz daha iyi olmaya çalışın. Küçük adımlar birleşerek büyük adımlar olabilir. Mali durumunuz için belirlediğiniz planı takip etmekte zorlandığınızda profesyonel destek almaktan da çekinmeyin.
8. Finansal okuryazarlığa önem verin
Finansal okuryazarlık paranızı yönetirken daha iyi kararlar almanızı sağlayan ve maddi gerçeklikleri bilerek bu doğrultuda hareket etmenize imkân tanıyan bir yetkinliktir. Bu yetkinlikle birlikte maddi durumunuzu daha iyi yönlendirebilir, birikimlerinizi daha profesyonel bir şekilde değerlendirebilirsiniz. En zor durumlarda dahi istikrarınızı korumanızda faydalı olabilecek finansal okuryazarlığa önem verin. Böylece finansal anlamda daha rahat olun.
9. Hatalarınızdan ders alın
Hata yapmak kötü bir şey değildir. Ancak yapılan hatalardan ders alınması son derece önemlidir. Finansal anlamda yaptığınız hataları ve bu hataların size neye mal olduğunu düşünerek bu hataları tekrarlamama hususunda özen gösterin.