Şemsiye Fonların Avantajları Nelerdir?

Türkiye Ekonomik Fon Dağıtım Platformu kısa adıyla TEFAS, SPK’nın izni ile sermaye piyasasında faaliyet gösteren tüm yatırım fonlarına tek bir terminal üzerinden erişim imkânı sağlayan elektronik bir platformdur. Yerli-yabancı, bireysel veya kurumsal yatırımcılar TEFAS platformu üzerinden işlem yapabilirler.

Yatırım fonları kapsamında ele alınan bu fon, katılma payları tek bir içtüzük kapsamında ihraç edilen tüm fonları içeren bir yatırım fonudur.

Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği'nde göre, türleri 10 adet olarak belirlenmiştir. Bunlar;

"Hisse Senedi Fonu","Kıymetli Madenler Fonu", "Fon Sepeti Fonu", "Borçlanma Araçları Fonu",

"Yabancı Menkul Kıymetler Fonu", "Değişken Fon", "Para Piyasası Fonu", "Serbest Fon", "Garantili Fon" ve "Koruma Amaçlı Fon"lardır.

Şemsiye yatırım fonu sayesinde, birden fazla alt fonun tek bir idari yapı altında faaliyet göstermesi mümkün olur. Bu sayede yatırımcıların aynı fonda farklı yatırım alternatifleri arasından seçim yapmasının yanı sıra fon yöneticisinin farklı fonları daha etkin şekilde

yönetmesinin önü açılır.

Varlıkları bir araya toplayarak ölçek ekonomisinden yararlanabilen, sunulan yatırım türleri açısından esneklik sunabilen ve hem yatırım firmalarına hem de yatırımcılara vergi avantajı sağlayabilen şemsiye fonlarının tercih edilmesi için birçok neden vardır.

Şemsiye Fon Nedir?

Bir yatırım aracı türü olan şemsiye fon, birden fazla alt fonun tek bir organizasyonel ve yasal yapı altında çalışmasına olanak sağlayan bir fon olarak tanımlanabilir. Yatırım yöneticileri ve yatırım danışmanları için, müşterilerine birden fazla yatırım ürünü sunmalarına yardımcı olan bu fon, aynı alt fon altında birden fazla müşteriyi verimli ve etkin bir şekilde yöntemleri açısından da yatırım yöneticilerine ve yatırım danışmanlarına kolaylık sağlar.

Şemsiye yatırım fonunun yasal yapısı karmaşık olabilir ve genellikle varlıkları bireysel bir ana fona yatıran sonra tüm yatırım faaliyetlerini ve kararlarını uygulayan çeşitli “besleyici fonlardan” meydana gelir.  Şemsiye, bir yatırım fonudur ve tüm alt fonları için geçerli olan tek bir izah name ile tek bir tüzel kişilikte kapsayıcıdır. Şemsiye yatırım fonunu oluşturan her alt fon, kendi hisse setinden oluşur ve alt fonda hisse satın alan yatırımcılar, şemsiye yatırım fonun tamamında değil, yalnızca satın alınan alt fonda hissedar olurlar.

Şemsiye fon, müşterilerine çeşitli yatırım ürünleri sunarak verimli bir şekilde faaliyet göstermeye devam etmek isteyen yöneticiler için faydalı bir seçenek olmaktadır. Ancak bu yatırım fonunda dikkate alınması gereken maliyetler ve karışıklıklar söz konusu olabilir. Bu maliyet ve karışıklıklara karşı dikkatli olunarak fondan tam verim alınabilir.

Şemsiye Fon Kullanım Alanları

Şemsiye yatırım fonu sayesinde yatırımcılar bir alt fondan diğerine geçişi daha ucuz hale getirebilir ve maliyetlerinden tasarruf sağlar. Katılımcı bir işverenin üyelerine emeklilik, ölüm ve diğer yardımları sağlamak için bir şemsiye yatırım fonu da kurulabilir. Riskten korunma fonları, kaynakları bir ana fona yönlendiren besleyici fonlar kurarak şemsiye yatırım fonlar da oluşturabilir. Bu ana fon, tüm yatırımları ve alım satım faaliyetleriyle birlikte tek bir yatırım danışmanı tarafından yönetilir ve denetlenir.

Şemsiye yatırım fonunda, ana fon, hissedarlar için para kazanmak amacıyla birleşik varlıklara yatırım yapılmasını sağlar. Ana fonun yatırımlarından elde edilen kârlar, yatırım sermayesi yüzdesine göre şemsiye altında yer alan çeşitli besleyici fonlara orantılı olarak dağıtılmaktadır. Yatırımcıların yatırım yaptıkları besleyici fonların geçerli tüm yönetim ve performans ücretlerini ödemesi gerekmektedir.

Avantajları

Bu fonun en önemli avantajları arasında sayılabilecek unsur, şemsiye yatırım fonunun ölçek ekonomisine izin vermesidir. Birden çok alt fonun varlıklarını bir araya getirmek işletme maliyetlerinin düşmesine olanak sağlayacaktır. Özellikle birden fazla bağımsız fon oluşturacak ve yönetecek kaynaklara sahip olmayan işletmeler için bu avantajlı bir durum oluşmasına katkı sağlamaktadır.

Bireysel fonlar ve yatırımcıları için alım satım ve işletme maliyetlerinin azalmasına olanak sağlayan şemsiye yatırım fonunda, alım satım ve benzeri diğer faaliyetler ana fon seviyesinde yürütüldüğü için belirli işlem maliyetinin besleyici fon sayesinde azaltılması veya tamamen ortadan kaldırılmasına olanak sağlayacaktır.

Şemsiye yatırım fonları büyük boyutları sayesinde finansal işlemleri kolaylaştıran ana aracı kurumlardan ve diğer kurumlardan genellikle daha iyi hizmeti daha uygun koşullarla alırlar. Bu sayede yatırımcıların kârını tüketen ücretlerde azalmış olur.

Şemsiye fon, maliyet tasarrufu sağladığı gibi, yatırım türleri açısından da esneklik sunar. Farklı yatırım stratejilerine ve varlık sınıflarına hitap eden çeşitli alt fonlar oluşturularak şemsiye yatırım fonun daha geniş bir müşteri kitlesinin ihtiyaçlarının karşılanması sağlanabilir.

Kolay yönetime olanak sağlaması şemsiye yatırım fonunun bir başka avantajını oluşturmaktadır. Alt fonların tek bir yasal ve organizasyonel yapı altında faaliyet göstermesi uyulması gereken tek bir kural seti olduğu anlamını taşımaktadır. Bu da yatırım ürünlerinin tutarlı bir şekilde yönetilmesini sağlayabilir.

Bu fon aynı zamanda vergi avantajlarını da beraberinde getirebilir. Birçok ülkede şemsiye yatırım fonları, bağımsız fonlardan daha düşük oranda vergilendirilmektedir. Şemsiye yatırım fonu içindeki alt fonlar ayrı varlıklar olarak ele alındığından, yatırımcılar sermaye kazancı vergisi ödemeden alt fonlar arasında geçiş yapabilirler.

Dezavantajları

Şemsiye yatırım fonu avantajları olduğu kadar dezavantajları olan bir fon türüdür. Belirli bir şemsiye yapısı altındaki besleyici fonların, ana fonun verdiği yatırım kararları ne olursa olsun bağlayıcı olması gerekliliği şemsiye yatırım fonların dezavantajları arasında sayılmaktadır. Bireysel yatırımcıların veya şemsiye altına giren fonların yatırım tarzıyla her zaman eşleşmeyen bu karar fon için bir dezavantaj oluşturur. 

Şemsiye fon, yatırımcıların varlıklarını birleştirmek için kullanıldığından, bazı yasal komplikasyonlara ve vergi komplikasyonlarına neden olabilir. Şemsiye yatırım fonu oluşturmak zaman alıcı ve maliyetli olabileceği için de dezavantajlı sayılabilir.