Yatırımcılar için Üçgen Çeşitleri Nelerdir?
Piyasa analizi piyasanın büyümesinde etkili olan konuları bilmeyi sağlar. Piyasa içerisinde yaşanan değişikliklerin incelenmesi özellikle işletmelerin piyasa koşulları ile daha rahat bir şekilde rekabet edebilmelerini mümkün kılar.
Piyasa analizi kadar teknik analizler de yapmak gerekebilir. Bazı yatırımcılar teknik analiz yaparak yatırımlarını değerlendirmek isteyebilir. Analiz metotları arasında yer alan teknik analiz formasyonları da içerir. Bu formasyonlar arasında yer alan üçgen formasyonu en basit tanımıyla zıt yönlerde seyreden iki trend çizgisinin sıkışmasının bir sonucudur.
Üçgen Formasyonu Nedir?
Yatırım kararları alınırken kullanılan teknik analiz metotları vardır. Bu teknik analiz metotları için kullanılan formasyonlar arasında yer alan üçgen formasyon, bir süre zıt yönlerde seyreden iki trend çizgisinin sıkışarak bir noktada birleşmesini ifade eder. Üçgen formasyon teknik bir analiz yöntemidir. Sıkışmanın tamamlanması formasyonun da tamamlanması anlamı taşır.
Üçgen formasyonu alıcı ve satıcının kârsız kaldığı ve fiyatın sıkıştığı dönemlerde yatırımcıların karşısına çıkar. Kısaca bir kesişme olarak tarif edilebilecek bu formasyon, kesişme sırasında oluşan üçgen şeklinden dolayı bu ismi almıştır. Sıkışmanın sona ermesi formasyonu bitirirken, formasyon şekline göre oluşan veya oluşabilecek trend etkisi farklılık gösterebilir.
Bu formasyon grafiğinde fiyatın gideceği yönü önceden bilinemez. Ancak üçgen kırıklarından sonra fiyatın gideceği yön belli olmuş olur. Kapanış fiyatının üçgenin dışında kalma durumuna kırılma durumu denir. Fiyat üçgenin dışında ise üçgen kırılmış olarak değerlendirilecektir. Çizginin üstte kırılması yükselişe, alta kırılması ise düşüşe karşılık gelir.
Üçgen Formasyonu Türleri
Üçgen formasyonu oluşan üçgen şekline göre üç başlığa ayrılır. Bu başlıklar şunlardır:
1. Yükselen
Yükselen formasyon alıcıların satıcılardan güçlü olduğu piyasaları ifade eder. Yükselen bir trend hareketinin gözlendiği yükselen formasyonda her dip bir öncekinin üzerinde olacak şekilde yükselir. Fiyatların artış eğiliminde olduğu yükselen formasyon, trend tepelerinin birbirine yakın seviyelerde oluşmasını sağlar. Yüksek trend dipler birleştirilerek çizilir.
Tepe seviyeleri yakın olduğu için tepeleri birleştiren çizgi düz olur. Üçgenin üst kenarı, yakın seviyeleri birleştiren düz çizgi, üçgenin alt kenarı ise yükselen trend çizgisinden oluşur. Dip ve tepeleri birleştirmek için bir çizgi çekildiğinde üçgen şekli elde edilmiş olur.
Fiyatlar üçgen içine sıkışır, işlem hacmi daralır. Bu formasyonda alış ataklarında görülen hacimler düşüş anına göre daha yüksektir. Formasyonunun tamamlanması için fiyatın üst kenarın üzerine doğru yükselen bir hacimle çıkması şarttır.
Formasyon tamamlanması yükseliş hareketi başlatır. Yükseliş hareketi devam ederken elde edilen kâr satışların düzelmesine olanak sağlayabilir. İşlem hacmi darlığı ise düzeltme hareketlerinde yaşanan geri dönüşlerde oluşabilir.
Yükselen üçgen formasyonu hedefini tespit etmek için üçgenin yüksekliği ölçülür. Formasyonun tamamlanması sonrası hedeflenen fiyat seviyesi üçgeninin boyu kadardır.
2. Alçalan
Satıcıların alıcılardan güçlü olduğu piyasalardır. Her tepe bir öncekinin altında olacak şekilde trend hareketi gösterir. Fiyatlar düşüş gösterir. Alçalan üçgen formasyonunda trend dipleri yakın seviyede oluşur. Düşen trend çizilebilmesi için tepeleri birleştirilir. Yükselen formasyonun aksine bu formasyonda üçgenin alt kısmını oluşturan çizgi düzdür. Dipler ve tepeler üçgen şeklini oluşturur.
Fiyatlar üçgen içine sıkışır ve işlem hacmi daralır. Fiyatlar üçgen içerisinde hareket eder. Düşüş hareketlerinde oluşan hacim yükseliş hareketinden daha yüksektir. Formasyonun tamamlanması, fiyatın üçgenin alt kenarını aşağı doğru ve yüksek hacimle kırması sonucunda gerçekleşir. Formasyonun tamamlanması düşüş hareketini başlatır. Düşüş devam ederken dipten gelen alışlar düzeltme hareketini ortaya çıkarabilir. Yaşanan yükselişlerde işlem hacminin daralması söz konusudur.
Alçalan formasyon hedefini tespit etmek için üçgenin yüksekliği ölçülür. Formasyonun tamamlanması sonrası hedeflenen fiyat seviyesi üçgeninin boyu kadardır.
3. Simetrik
Alıcı ve satıcıların dengede olduğu durumdur. Fiyatlar sıkışan bir alanda hareket eder. Simetrik üçgenin kırılma yönü piyasanın hangi yönde hareket edeceğini gösterir. Simetrik formasyonda beklenen fiyatların mevcut trend yönünde hareket etmeye devam etmesidir. Düşen trend çizgisi çizilebilmesi için üçgenin üst kenarı için birbirinin altında oluşan tepeler birleştirilmelidir. Alt kenarı oluşturan dipler birbirinin üzerinde oluşur. Diplerin birleşmesi yükselen trend çizgisinin çizilmesini sağlar. Hem yükselen hem de düşen çizgiler birleştirildiğinde ortaya bir simetrik üçgen şekli çıkar.
Simetrik formasyon öncesi var olan trend yükseliş trendi ise: Yükselen üçgenlerde olduğu gibi üçgenin içine sıkışan fiyatın, yukarı yönlü hareketlerinin hacmi düşüş yönlü hareketlerin işlem hacminden daha yüksek olacaktır. İki trend çizgisi arasında ilerleme fiyatın işlem hacmi daraltır. Formasyon tamamlanması fiyatın yüksekliği kadar yukarı yönde hareket etmesini olası kılar.
Simetrik üçgen formasyonu öncesi var olan trend düşüş trendi ise: Üçgen içerisinde hareket eden fiyatlar düşen üçgenlerdeki gibi seyreder. Düşüş hareketinin işlem hacmi, yükseliş hacminden fazla olur.
İki trend çizgisi arasında ilerleyen fiyat işlem hacmi sıkışıklığa paralel olarak daralma gösterir. Formasyon tamamlanması üçgenin yüksekliği kadar fiyatın aşağı yönde hareket etmesini mümkün kılar.