Geleneksel bankacılık hizmetleri, çek hesapları, araba kredileri ve ipoteklere kadar farklı hizmetler sunan ve birkaç büyük finans kurumu tarafından müşterilere sunulan hizmetleri kapsamaktadır. Bu da fiziksel bir bankanın olmadığı bölgelerde yaşayan veya düşük gelirli tüketicilerin zorluklarla karşılaşmasına neden olabilen bir durumun ortaya çıkmasına yol açabilmektedir.
Teknolojinin gelişmesi ve değişmesi bankacılık sektöründe etkisi altına almış bulunmakta. Bankacılık sektöründe son yıllarda dijital bankacılık rekabetinden bahsedilir duruma gelinmiştir. Neobank veya fintech bankalar olarak adlandırılan bankalar, yalnızca çevrimiçi olarak çalışan ve sadece çevrimiçi dijital bankacılık platformlarıdır. Tüm dijital ürünlerde olduğu gibi fiziksel bir varlıkları olmayan geleneksel bankacılığın yerine deneyimsel, dijital bir katman koyarak sonsuz bir çevrimiçi deneyim vaat eden Fintech bankalar, teknoloji bazlı bir yapıya sahiptirler.
Bu bankalar aracılığı ile müşteriler kendi hesaplarını oluşturabilir ve teklifleri sorunsuz bir şekilde kullanılabilir.
Neobank Nedir?
Neobank veya Fintech bankalar, çek hesapları ve banka kartı gibi bankacılık ile özdeşleşmiş hizmetler sunmasına rağmen fiziksel bir konumu olmayan tamamen dijital hizmet veren finans şirketleridir. Fintech bankalar, finansal hizmetleri müşteri odaklı sunarak bankacılık sürecini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır.
Fintech bankalar, mobil ve çevrimiçi bankacılığı düzenlemek için uygulamalar, yazılımlar ve diğer teknolojik ürünlerden yararlanan fintech firmalarıdır. Genellikle çek ve tasarruf hesapları üzerinde uzmanlaşmış olan Fintech bankalar muadillerine göre daha hızlı ve şeffaf olma özelliğine sahiptir.
Neobank’lar, kullanım kolaylığı, düşük ücretleri ve alternatif kredi analiz yöntemleri ile son yıllarda finansal ekosistemin bir parçası haline gelmiştir. Banka hesabı bulunmayan tüketicilerin kredi kartlarına, çek hesaplarına ve finansal sağlıklarını iyileştirmesi için araçların kullanımına izin vermesi Fintech bankaları önemli bir oyun kurucu haline getirmiştir.
Geleneksel bankacılık işlemlerinin çok zaman alması nedeni ile teknolojik gelişmelerden yararlanan Fintech bankalar işlem süresini kısaltarak müşteri memnuniyeti sağlamayı da amaçlamaktadır.
Aralık 2020’de yapılan bir araştırmaya göre global çapta 256 Neobank olduğu bilinmektedir.
Popüler Neobanklar
Piyasada birçok Fintech banka bulunmaktadır. Bu Fintech bankalar arasında;
1. Chime
ABD’deki en popüler Fintech bankalardan olan Chime toplamda 12 milyondan fazla müşteriye hizmet sunmaktadır. Fiziksel bir bankanın sunduğu hizmetlere karşı olarak istenilen ücretlerin çoğunu ortadan kaldırmayı başaran Chime, kredi oluşturma fırsatları doğrudan mevduat ödemelerine erken erişim ve rekabetçi bir yıllık yüzde geliri (APY) ile otomatik tasarruf özelliklerini müşterilerinin kullanımına sunmaktadır.
Yapılan tüm bankacılık faaliyetlerine rağmen Chime bir finansal teknoloji şirketidir, bir banka değildir. 2012 yılında kurulan ve finansal sağlığa öncelik veren FDIC sigortalı bir bankacılık hizmeti sunan Chime, mobil öncelikli çek hesapları, tasarruf hesapları ve Chime Visa banka kartını müşterilerine sunmaktadır.
Kredili mevduat ücretlerine karşı koruma sağlayan Chime, kullanıcılarına sadece nakit tasarrufu sağlamakla kalamaz; kredi kartı almaya hak kazanamayan tüketicilerin küçük bir kredi limitine erişmesine yardımcı olarak şekilde kredi kartı borcunu önleyebilir ve yüksek faizli avans kredisi ihtiyacını azaltabilir.
2. Varo Bankası
Bir Fintech banka olarak kurulan Varo Bank 2020 yılında Office of the Comptroller of the Currebcy’den ulusal bankacılık tüzüğü alarak resmi bir banka oldu.
Varo Bank, çek hesapları, tasarruf hesapları ve nakit avanslar gibi farklı hizmetlerini müşterilerine sunmaktadır. Hizmet, aylık veya kredi mevduatı ücretleri ve minimum bakiye gereksinimleri olarak Chime ile benzer özellikler taşıyan Varo Bank, kredi kontrolü ve kredi mevduat ücretini müşterilerinden talep etmemektedir.
Varo Believe adlı bir kredi kartı sunan Varo Bank faizden kaçınılarak kredi oluşturulmasına da olanak tanımaktadır. Kredi kartı ücretsiz ve güvenlidir. Kullanıcıların kaydırma para iadesi kazanabildiği bir avantaja sahip olmasının yanında müşteriler hesap açmak için kredi kontrolünden geçmezler.
Kredi notu olmayan ve düşük kredi notu olan kişilerin kredi oluşturmasına ve finansal sağlıklarının iyileşmesine katkıda bulunur.
3. Current
ABD’de binlerce kullanıcısı olan Current, doğrudan para yatırmaya erken erişim, ücretsiz kredi mevduat hesabı ve banka kartı ile yapılan satın alımlarda nakit geri ödeme sunan bir Fintech bankadır.
4. International Challenger Bankaları
Fintech bankalar arasında öne çıkanlar arasında; Birleşik Krallıkta yer alan Revolut, Starling ve Metro Bank yer almaktadır. Global Fintech bankalar arasında Almanya’dan N26 ve Brezilya’dan NuBank adından söz ettirmektedir.
Neobankların Özellikleri
Fintech bankalar günümüz tüketicisinin ihtiyaçlarını karşılamak için birçok avantaj sunmaktadır. Bankacılık kullanım deneyimini geliştirmeye ve anında hizmet vermeye odaklanan Fintech bankalar, müşterilerin tercih sebebini oluşturmaktadır. Akıllı telefon kullanımının artması ve internete ulaşımın kolaylığı sayesinde birçok müşteri Fintech bankaları kullanmayı tercih etmeye başlamıştır.
Fintech bankaların özellikleri arasında;
- Tasarruf Hesabı: Geleneksel bankalardaki bekleme sürelerine ihtiyaç duymadan müşteriler kolayca tasarruf hesabı açabilirler
- Kredi Kartları: Bu bankaların sunduğu kredi kartları birçok teklif içermektedir.
- Kişisel ve Ticari Krediler: Bireysel ve ülke genelinde işletmeler arasında boşluğu ele alarak köprü kurması yer almaktadır.
Neobanklar Nasıl Para Kazanır?
Bu bankalar ağ dışı ATM ücretlerini toplamak ve takas ücretleri yoluyla olmak üzere iki farklı şekilde para kazanmaktadır. Fintech bankalar kazançlarının büyük bir kısmını bu takas ücreti yolu ile elde etmektedir. Takas ücreti tüccarların bir kredi veya banka kartını kaydırdığında ödediği ücret anlamında kullanılmaktadır.
Geleneksel bankalar, genel olarak krediler ve kredi kartlarına uygulanan faiz oraları gibi birçık bankacılık faaliyetinden gelir elde ederler. Fiziksel bir mekâna ihtiyaç duymayan Fintech bankalar ise daha verimli çalışır ve gelirinin çoğunu takas ücretlerinden kazanırlar. Fintech bankalar daha düşük genel giderlere sahiptir.
Artıları ve Eksileri
Fintech bankaların avantajları arasında;
- Daha düşük işlem maliyeti
- Daha yüksek oranlar
- Kolaylık
- Daha hızlı ilerleyen süreçler
- Yüksek güvenlik yer alırken,
Fintech bankaların dezavantajları;
- Banka sözleşmesi olmaması
- Daha az hizmet sunması
- Kişisel olmayan yardım
- İyi tanımlanmamış protokoller ve yasal yapının olmaması sayılmaktadır.
Neobankalar vs. Geleneksel Bankalar
Dijitallik Fintech bankalar ve geleneksel bankalar arasındaki temel farkı oluşturmaktadır. Geleneksel bankalar mobil uygulama ve dijital bankacılık gibi hizmetler sunsa da hizmetlerin çoğunun şahsen gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu da Fintech bankalar ve geleneksel bankalar çalışma disiplinleri arasındaki farkı ortaya çıkarmaktadır.
Geleneksel bankalar ve Fintech bankalar arasındaki farklılıklardan bazıları;
- Hizmetler: Fintech bankalar, kullanıcıların finansal sağlığını iyileştirmek için yollar sunar
- Farklı Tüketici Hedefleri: Bu bankalar ücretler, minimum bakiye gereksinimleri veya yakınlarında fiziki banka bulunmayan tüketicilere de hizmet vermektedir.
- Modern Bankacılık Anlayışı: Fintech bankalar, geleneksel bankacılığın dijitalleşmesi öncülük etmektedir.
Neobankalar Güvenilir Mi?
Fintech bankalar, geleneksel bankalara benzer güvenlik özelliklerine sahiptir. Fintech bankaların çoğu FDIC sigortalıdır, 250.000$'a kadar olan mevduatlar ya kendi sözleşmeleri yoluyla ya da daha büyük bir bankayla çalışarak korunur.
Varo gibi sonradan banka statüsüne ulaşan Fintech bankaları da mevcuttur.