Türkiye'de oturum izni almak isteyenler, konut edinerek başvuru yapabilir. Gayrimenkulün işlevi, değeri, konumu önemlidir. Büyük ve küçük şehirler farklı ölçütler oluşturur. Gayrimenkul alınacak yer, fiyat alt sınırını belirleyebilir. Dükkân, fabrika, depo, arsa alımıyla oturum hakkı doğmaz. Başvuran, ikamet etme amacıyla ev almış olmalıdır.
Gayrimenkul alımı, Türkiye'de yaşama kararını simgeler. Vatandaşlık almak isteyen yabancılara gayrimenkul metodu uygundur. Oturum izni belli süreyi doldurunca vatandaşlık başvurusu yapılabilir. Şartlar değişkendir; İçişleri Bakanlığı'na bağlı Göç İdaresi ile Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğü'nün duyuruları takip edilmelidir.
İş için Türkiye'de oturma izni alacaklar, gayrimenkul ve yatırım seçeneklerinden faydalanabilir. Yatırım yoluyla izin, sektörlere kaynak sunarak veya işyeri açarak alınabilir. Gayrimenkul ticareti yapanlar ikamet değil yatırım koşullarını sağlamalıdır.
Ev kiralayarak oturma izni alma prosedürü Nisan 2022'de kalkmıştır. Peşin veya taksitli konut alımı gerekir. Oturma izinleri kapsamlarıyla sınıflandırılır. Aile, öğrenci, mağdur konumundakiler kısa ve uzun süreli izin alabilir. İnsan hakları ihlaline uğrayanlar, başvuruda önceliklidir. Oturum izni çeşitleri şunlardır:
1.Kısa Dönem Oturum İzni
Türkiye'de kısa dönem oturma izni alt gruplara ayrılır. Kısa oturumlar en fazla 2 yıldır. Süresi dolan iznin yenilenmesi gerekir. İkamet ederken amaçlar değişirse, mevcut duruma uygun başvuru yapılmalıdır. Kısa dönemli başvurular arasında turizm amaçlı oturma izni yaygındır.
Kısa dönem oturma izni süresi en fazla 1 senedir. Tatilciler, 90 günü aşan konaklamalar için izin alır. Ticaret amaçlı kısa oturma izni iş gezintilerine uygundur. Pazar araştırması yapmak, fuarlara ve iş toplantılarına katılmak isteyenler alır.
Taşınmaz mülkle izin sağlanabilir. Gayrimenkul yoluyla oturum izni edinmek için daire, villa, dubleks veya tripleks ev almak gerekir. Büyük kentlerde alınan taşınmazların değeri en az 75.000 Dolar olmalıdır. Küçük şehirlerde, en az 50.000 Dolar konut yatırımı aranır.
2.Uzun Dönem Oturum İzni
Uzun dönem oturma izni, kısa izinlerle Türkiye'de yaşayıp konumu yükseltmek isteyenlere uygundur. En az 8 yıl Türkiye'de yaşamış, son 3 yılda devletten para desteği almamış, son 1 senede Türkiye dışında 180 günden çok zaman geçirmemiş yabancılar başvurabilir. Kısa izinlerin yenilenmesiyle sağlanan uzun ikamet resmilik kazanır.
3.Aile Oturma İzni
Vatandaşların yabancı akrabaları ve yabancı eşleri, yabancı eşlerin yakınları aile oturma izni alabilir. Uygulamayla yurtdışındaki akrabalar ülkeye gelir. Yabancı eş izinleri evlilik sonrasında alınır. Yabancı kadın veya erkek, başvuru öncesinde bir Türkiye vatandaşıyla evlenmelidir. Nikâh işlemleri için kısa oturma izni alınabilir.
4.Öğrenci Oturma İzni
Türkiye'de öğrenci ikamet izni, üniversite seviyesinde yaygındır. Eğitimin başlangıç ve bitiş tarihi belli olmalıdır. Süre uzarsa işlem yenilenebilir. İlkokul, ortaokul, lise öğrencileri reşit olmadığından izin alamaz. Çocuklar, aile fertlerinin alabileceği izinler kapsamındadır. 18 Yaşından küçük yabancılar, tek başına oturma izni için aile muvafakatnamesi sunar.
5.İnsani Oturma İzni
İnsani oturma izni ile temel hak ve özgürlüklerin korunması amaçlanır. Yaşama, sağlık, beslenme, eğitim, düşünce özgürlüğü hakkını ihlal eden durumlar görülebilir. Savaş, siyasi yaptırım, tehdit, ayrımcılık, kıtlık, afet yaygın sebeplerdir.
İnsani izin, bu durumlardan etkilenenlere oturum hakkı tanır. İnsani oturma izni süresi en fazla 1 yıldır. Yenileme yaparak süre uzatılabilir. Uygulama dayanağı, 6548 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun 46 - 47. maddesidir.
6.İnsan Ticareti Mağduru Oturma İzni
İnsan ticareti mağdurları, zorla alıkonulmuş insanlardır. Kaçak işçiler, kaçak göçmenler, hayat kadınları mağdur sayılır. Türkiye'de bulunmuş yabancı mağdurlar, ülkelerine dönmeleri için teşvik edilir. Ekonomik ve sosyal sebeplerle dönüş yapamayanlara geçici ikamet izni tanınır. Mağdur, tek seferde 30 günlük izin alabilir. Dönüş şartları oluşmazsa, 6 ay ek süre verilir. Uzatmalar 3 yılı geçemez.
Oturum İzni Almak İçin Gereken Şartlar
Türkiye'de oturma izni alma şartları değişkendir. İzin türünün kapsamı, yeni yönetmelikler, ekonomik ve sosyolojik durum koşulları etkiler. Güncel şartların takibinde danışmanlık firmalarından destek alınabilir. Farklı prosedürlerin gerektirdiği oturma izni şartları şöyledir:
- Kısa Dönem Oturma İzni Başvuru Şartları: Gayrimenkul alımı, tatil konaklamaları ve ticari faaliyetler kısa oturum hakkı oluşturur. Farklı izinler ek uygulama gerektirebilir. Kısa dönem oturum izni için 18 yaşından büyük olmak gerekir. İlgililer için; gayrimenkulün alt değer sınırına ulaşması, belirlenen yatırımların yapılması, tatil evraklarının belgelenmesi gerekir.
- Uzun Dönem Oturma İzni Başvuru Şartları: Uzun oturum izni, belli sınıra ulaşmış ikametin yeni statü kazanmasıdır. 18 Yaşından büyük olmak ve Türkiye'de 8 yıldan çok bulunmuş olmak gerekir. Ülkeye 18 yaşından önce gelen veya Türkiye'de doğan yabancı çocukları bulunabilir. Reşit olmayanlar ailenin aldığı izne bağlıdır.
- Aile Oturum İzni Alma Şartları: Bir Türkiye vatandaşıyla evlenenler veya Türkiye'de yakın akrabası olanlar oturma izni alabilir. 18 Yaşından büyük ve düzenli gelir sahibi olmak gerekir.
- Öğrenci Oturma İzni Alma Şartları: Lisans ve üstü öğrenim gören yabancılar, süreci belgeleyerek izin alır. Kurum adresi, eğitim türü, program adı, başlama ve bitiş tarihleri beyan edilmelidir. 18 Yaşından küçükler öğrenci izni olmadan ilk ve ortaöğretim kurumlarına kaydolabilir. Çocuklar, ailelerinin statüsünde ikamet eder.
- İnsani Oturum İzni Alma Şartları: İnsani oturum, temel hak ve özgürlüklerdendir. Kıtlık, afet, savaş, zulüm sebebiyle ülkesini terk edenler başvuru yapabilir. Başvuranın milliyeti, dini, yaşı, ekonomik durumu sorgulanmaz.
Türkiye’de Ev Alarak Oturum İzni Almak İçin Gerekli Belgeler
Ev alarak oturma izni edinme, kısa dönem izinler kapsamındadır. Gayrimenkulde ve başvuranda çeşitli koşullar aranır. Gayrimenkul yoluyla ikamet izni almak isteyenler 18 yaşından büyük olmalıdır. Gerekli belgeler şöyledir:
- Noter tasdikli pasaport fotokopisi.
- Değeri 50.000 - 75.000 Dolar seviyesinde olan gayrimenkulün tapusu.
- Son 6 ayda çekilmiş 4 biyometrik fotoğraf.
- 18 - 65 Yaş aralığındakiler için, sağlık sigorta belgesi.
- Aranma durumu olmadığını gösteren sicil kaydı.
Adli sicil kaydı vatandaş olunan ülkeden alınır. Yabancı dillerdeki pasaport, sicil kaydı, sigorta belgesi yeminli tercüman tarafından çevrilmelidir.
Meskeni Bulunan Yabancılar İçin Gerekli Belgeler
Gayrimenkulle oturum izni almanın ilk adımı mesken edinmektir. Meskeni olanlar, bulundukları kentin şartlarına tabidir. Büyük şehirlerde 75.000 Dolar, küçük şehirlerde 50.000 Dolar alt sınırdır. Tapuyla gayrimenkul değeri belgelenmelidir. Yaşanılan yerin statüsü ve güncel şartları Göç İdaresi'nden öğrenilir. Alım öncesindeki başvurularda, ileriye dönük satış sözleşmesi istenebilir. Kira sözleşmeleri tapu yerine geçmez.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türkiye'de oturma izni almak isteyenlerin; terör örgütleriyle bağlantılı olmaması ve salgın hastalık taşımaması gerekir. Kamuyu tehdit edebilecek durumlarda başvuru onaylanmaz. Türkiye'ye uluslararası alanda zorluk yaşatabilecekler ve kara listede bulunanlar oturum izni edinemez. Evraklar, noter onaylı tercümanlık bürolarında Türkçe'ye çevrilmelidir.
Türkiye’de Süresiz Oturma İzni Nasıl Alınır?
Süresiz oturum izni, vatandaşlık hakkı anlamına gelir. Türkiye'de kalıcı ikamet etmek isteyenler, maddi yeterlikle vatandaş olabilir. Türkiye'de doğan yabancı çocukları vatandaşlık hakkına sahiptir. 18 Yaşından küçükler, aileleriyle veya aile izniyle seyahat edebilir. Yetişkinler için gerekli koşullar şöyledir:
- 500.000 Dolar ve üzeri değerde yatırım yapmak.
- 400.000 Dolar ve üzeri değerde bir gayrimenkul alıp 3 yıl satmamak.
- İş kurup en az 50 Türkiye vatandaşını istihdam etmek.
Şartlardan bir veya birkaçını sağlayanlar süresiz oturum izni alabilir. Harcamalar ve mülkiyet durumu belgelenmelidir. Başvuruları Göç İdaresi kabul eder.